Την επέκταση της «ομπρέλας» αντιχαλαζικής προστασίας σε επιπλέον περιοχές σε Μακεδονία, Θεσσαλία και ενδεχομένως αλλού και την δημιουργία νέου δημόσιου φορέα για την αντιχαλαζική προστασία με 4πλάσιο προϋπολογισμό από τον σημερινό, εισηγείται στη (νέα) κυβέρνηση η διοίκηση του ΕΛΓΑ, η οποία προχωρά σε επενδύσεις εξοπλισμού 8 εκατ. ευρώ μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων (Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης).
Το χαλάζι αποτελεί σήμερα το βασικότερο αίτιο ζημιών που καλύπτει ο ΕΛΓΑ απορροφώντας το 46,6% των αποζημιώσεων σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας. Όμως, οι επιπτώσεις του στην εθνική οικονομία είναι πολύ μεγαλύτερες αφού το χαλάζι πλήττει καλλιέργειες υψηλής προστιθέμενης αξίας με συνέπεια την οικονομική επιβάρυνση των παραγωγών αλλά και τις ελλείψεις προϊόντων στη μεταποίηση.
Για την άμβλυνση των επιπτώσεων των χαλαζοπτώσεων ο ΕΛΓΑ χρησιμοποιεί επί 22 χρόνια αεροπλάνα και μετεωρολογικούς σταθμούς (αυτήν την περίοδο έχει σχετική σύμβαση με ιδιωτική εταιρεία). Όταν προκύπτει από τα μετεωρολογικά δεδομένα ότι επίκειται χαλαζόπτωση, τα αεροπλάνα «βομβαρδίζουν» τα χαλαζοφόρα νέφη με φυσίγγια ιωδιούχου αργύρου προκειμένου να μειωθεί το μέγεθος του κόκκου του χαλαζιού και να αυξηθεί η πιθανότητα να λειώσει σε βροχή φθάνοντας στο έδαφος και, σε κάθε περίπτωση, να μετριαστεί η ένταση της χαλαζόπτωσης με μικρότερες ή και μηδαμινές επιπτώσεις στις καλλιέργειες.
Το πρόγραμμα χαλαζικής προστασίας εφαρμόζεται από 20 Μαρτίου έως 30 Σεπτεμβρίου κάθε έτους σε δύο περιοχές της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας, συνολικής έκτασης 5.197.000 στρεμμάτων και συγκεκριμένα στη Μακεδονία, σε τμήματα των περιφερειακών ενοτήτων Ημαθίας, Πέλλας, Κιλκίς, Θεσσαλονίκης και Πιερίας (2.741.000 στρέμματα) και στην Κεντρική Ελλάδα (κυρίως Θεσσαλία) σε τμήματα των περιφερειακών ενοτήτων Λάρισας, Τρικάλων, Καρδίτσας και Φθιώτιδας (2.456.000 στρέμματα).
Παράλληλα, ο ΕΛΓΑ επιδοτεί με ποσοστό 60% την τοποθέτηση αντιχαλαζικών δικτύων στις καλλιέργειες.
Επέκταση σε νέες περιοχές – 4πλασιασμός του προϋπολογισμού
Η διοίκηση του ΕΛΓΑ αποφάσισε, όπως προβλέπεται με τη σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία, την ενεργοποίηση του δικαιώματος προαίρεσης ώστε το πρόγραμμα να εφαρμοστεί και το 2024.
Παράλληλα, όμως, αποφάσισε, με εισήγηση του προέδρου του ΕΛΓΑ, κ. Ανδρέα Λυκουρέντζου να εισηγηθεί στη νέα κυβέρνηση:
-Την επέκταση του προγράμματος χαλαζικής προστασίας σε νέες περιοχές, σε Δυτική και Ανατολική Μακεδονία, Θεσσαλία (τις περιοχές που δεν καλύπτονται σήμερα) και ενδεχομένως αλλού.
-Τη συνεπαγόμενη αύξηση κατά 4 φορές του προϋπολογισμού καθώς πρόκειται να καλυφθεί πολύ μεγαλύτερη έκταση, άρα το κόστος αυξάνεται. Καθώς στην 5ετία το κόστος χαλαζικής προστασίας κυμαίνεται από 18-20 εκατ. ευρώ, συνάγεται ότι θα απαιτηθούν περί τα 80 εκατ. ευρώ τα επόμενα χρόνια από τον κρατικό προϋπολογισμό.
-Τη σύσταση νέου δημόσιου φορέα, ο οποίος θα αναλάβει την αντιχαλαζική προστασία.
Προς την κατεύθυνση αυτή εισηγείται τη σύσταση διϋπουργικής επιτροπής από τα υπουργεία Οικονομικών, Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Εθνικής Άμυνας και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, η οποία θα κληθεί να αποφασίσει για το νέο φορέα, τον προϋπολογισμό του προγράμματος και όλα τα ζητήματα. Βάση για το νέο φορέα μπορεί να αποτελέσει το Κέντρο Μετεωρολογικών Ερευνών του ΕΛΓΑ, εκτός όμως του οργανισμού.
Επενδύσεις σε εξοπλισμό 8 εκατ. ευρώ μέσω του ΠΑΑ
Για τον εξοπλισμό του νέου φορέα χαλαζικής προστασίας, ανεξαρτήτως του ποια μορφή θα έχει, και την ενίσχυση του ανταγωνισμού στο νέο διεθνή διαγωνισμό για αεροπορικά μέσα που θα προκηρυχθεί, η διοίκηση του ΕΛΓΑ προχωρά σε επενδύσεις ύψους 8 εκατ. ευρώ μέσω της δράσης 5.1.1. «Επενδύσεις σε προληπτικές δράσεις που αποσκοπούν στη μείωση των επιπτώσεων στο φυτικό κεφάλαιο» (Δημόσιες επενδύσεις) του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-20.
Στο πλαίσιο της δράσης θα αποκτηθούν ραντάρ αλλά και εναλλακτικά επίγεια συστήματα σποράς των χαλαζοφόρων νεφών όπως τα «μπαλόνια» που εφαρμόζονται στη Γαλλία.
Η επιλογή των περιοχών στις οποίες θα εγκατασταθούν τα νέα συστήματα θα γίνει με κριτήρια
«-Καλλιεργητικά: Οι περιοχές περιλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό εκτάσεων δυναμικών καλλιεργειών και γενικά καλλιεργειών με υψηλό παραγωγικό δυναμικό.
– Κλιματικά: Χαρακτηρίζονται από μεγάλη συχνότητα χαλαζοπτώσεων, καθώς και την εμφάνιση ισχυρών χαλαζοπτώσεων, με μεγάλο δυναμικό ζημιάς σε ευαίσθητες καλλιεργητικές περιόδους.
– Οικονομικά: Καταβάλλονται μεγάλα ποσά οικονομικών αποζημιώσεων για τις ζημιές, που προξενούνται στις καλλιέργειες από το χαλάζι».ω
